Czytanie globalne vs czytanie przez muzykowanie
- 08 Lu, 2024
- Blog
Jak wybrać metodę nauki czytania dla małych dzieci? Jak zachęcić je do nauki? Czym różnią się metody: czytanie globalne oraz czytanie przez muzykowanie?
Jeśli chcesz nauczyć dziecko czytać i nie wiesz, jak zacząć, sięgnij do artykułu TUTAJ. Jakiś czas temu, we współpracy z Aleksandrą Kazimierczak stworzyliśmy artykuł o błędach w nauce czytania (artykuł znajdziesz TUTAJ). Dziś pochylimy się nad zagadnieniem, jak nauczyć dziecko czytać wybraną metodą czytania globalnego.
Kiedy rozpocząć naukę czytania globalnego?
Umiejętność czytania jest milowym krokiem w rozwoju dziecka i otwiera przed nim wrota do świata wspaniałych historii i bezkresnej wiedzy. Jedni zaczynają naukę czytania jeszcze w przedszkolu, inni podejmują to wyzwanie dopiero w pierwszej klasie szkoły podstawowej. Rodzice wypełniają biblioteczkę dziecka, zanim ono przyjdzie na świat. Czytają mu od urodzenia, a potem czynią z bajek wieczorny rytuał. I słusznie! Przychodzi jednak taki moment, że dzieci same zaczynają się interesować tym, co właściwie oznaczają te "dziwne symbole" umieszczone obok obrazków. Warto zwrócić uwagę na ten moment. Dlaczego?
Małe dzieci a nauka czytania globalnego
Wczesna nauka czytania ma ogromny wpływ na rozwój intelektualny oraz emocjonalno-społeczny dziecka. Badania pokazują, że maluchy, które wcześnie opanują sztukę czytania operują bogatszym słownictwem niż nieczytający rówieśnicy, mają większą zdolność koncentracji podczas rozmaitych zadań, szybko uczą się reguł czy umiejętności dokonywania ogólnych operacji umysłowych. Dobrze więc zadbać o rozpoczęcie przygody z czytaniem już we wczesnym etapie dzieciństwa. Często przychodzi nam do głowy metoda, która polega na nauce poszczególnych liter, a następnie na dzieleniu wyrazów na głoski i łączeniu ich w słowa. Ten sposób nauki czytania nie należy jednak do najbardziej efektywnych i przyjaznych. O wiele lepiej jest zacząć od metody globalnej, która rzeczywiście jest dopasowana do możliwości małych dzieci, a rodzicom ułatwia naukę czytania w domowych warunkach.
Co to jest czytanie globalne?
Każdy rodzic, który świadomie próbuje rozpocząć z dzieckiem czytelniczą przygodę, napotyka metodę czytania globalnego. O co właściwie chodzi w czytaniu globalnym? Polega ono na tym, że rodzic pokazuje maluchowi całe wyrazy przy ich jednoczesnym głośnym wypowiadaniu. Maluch patrzy na zapisane słowa jak na obrazy i po jakimś czasie zaczyna kojarzyć ich wygląd ze znaczeniem. Metoda ta ma pozytywny wpływ na rozwój wzroku, słuchu oraz mowy. Koncepcja globalnego czytania została opracowana w latach 60. XX wieku przez Glenna Domana i początkowo była skierowana do dzieci z uszkodzeniami mózgu, a z czasem zaczęła być wykorzystywana w pracy z dziećmi zdrowymi. Od tamtej pory czytanie globalne stało się podstawą wielu metod nauki czytania dla małych dzieci.
Dziecko postrzega wyraz jako całość, a nie jako zbiór elementów (liter), z których się składa i to jest właśnie myśl przewodnia w czytaniu globalnym. Maluch nie podejrzewa, że słowo składa się z mniejszych cząstek, dopóki mu tego nie uświadomimy i, wbrew naturze, będziemy je skłaniać do głoskowania czy sylabizowania. Metoda czytania globalnego nie wymaga znajomości liter. Naukowcy ze Stanów Zjednoczonych czy Wielkiej Brytani przekonują wręcz, że małe dzieci mogą nauczyć się czytać równie łatwo, jak nauczyć się mówić, a nawet łatwiej, gdyż zdolność widzenia rozwija się wcześniej niż umiejętność mówienia.
Temat czytania globalnego to bardzo obszerny wątek w edukacji dzieci, dlatego należy tu wspomnieć także o metodzie Domana. Jest ona czymś zgoła innym niż czytanie globalne samo w sobie. Metoda Domana ma określony harmonogram i ścisłe zasady, których należy przestrzegać w pracy z dzieckiem, zaś czytanie globalne pozwala na większą swobodę i zabawę. Jest to także metoda czytania globalnego, jednak w swej specyfice bardzo konkretna. Czytanie metodą Domana także sprowadza się do postrzegania wyrazów jako obrazów. Nauce służą karty z całymi wyrazami, które pozwalają dziecku na tworzenie skojarzeń pomiędzy słowem a jego brzmieniem.
Pomoce do nauki czytania globalnego
Istnieje wiele gotowych zestawów i pomocy do czytania globalnego dla dzieci. Podstawowym narzędziem są tutaj karty do nauki czytania. Najpierw pokazujemy dziecku jedną kartę z pojedynczym słowem. Obserwacji wyrazów towarzyszy ich głośne czytanie. Nie ma tu jednak specyficznego dla metody Domana harmonogramu — ćwiczymy wtedy, gdy ono samo wykazuje do tego chęć, jest w dobrej kondycji i akurat nie przerywamy mu zabawy ukochanymi klockami. Czytanie globalne pozwala wypracować sobie własne sposoby pracy z dzieckiem i dopasować je do rodzicielskiej codzienności.
W metodzie Domana także mamy do czynienia z kartami do nauki czytania globalnego. Są one jednak specyficzne, wyróżniają się konkretnym fontem i kolorem czcionki oraz dopasowane są do poszczególnych etapów nauki.
Czytanie przez muzykowanie — nauka czytania metodą globalną wg pomelody
My poszliśmy o krok dalej i postanowiliśmy wykorzystać w nauce czytania mnemoniczną moc muzyki. Stworzyliśmy w pomelody Czytanie przez muzykowanie, które podbiło serca rodziców i dzieci. To metoda prezentująca nowe podejście do koncepcji czytania globalnego. Wykorzystuje ona elementy tej popularnej metody, wzbogacając ją o aspekt muzyczny, który ułatwia zapamiętywanie tekstu. Maluch osłuchuje się z wybraną piosenką, a następnie uczy się rozpoznawać konkretne wyrazy w pasującej książeczce. Wyrazy zapisane są dużą, prostą czcionką na białym tle i na każdej stronie znajduje się tylko kilka słów, które rodzic wskazuje podczas słuchania piosenki bądź czytania. Dodatkowym atutem są piękne i wyraziste ilustracje.
Muzyka a nauka czytania
Łączenie słów z muzyką znacznie ułatwia uczenie się i zapamiętywanie. Dzieje się tak dlatego, że muzyka pozytywnie wpływa na funkcjonowanie naszego mózgu, budując połączenia pomiędzy półkulami. Podczas słuchania muzyki, w lewej półkuli dochodzi do reakcji, które zwiększają zdolność koncentracji i zapamiętywania, w prawej natomiast aktywują się ośrodki odpowiedzialne za kreatywne myślenie i wyobraźnię. Właśnie dlatego pierwszym krokiem nie jest głośne czytanie, ale wielokrotne słuchanie piosenki przypisanej do jednej z książeczek. Dopiero, gdy już znacie piosenkę, czas na łączenie jej tekstu z poszczególnymi wyrazami w książeczce. Pamiętaj, by prezentować wyrazy, które śpiewasz lub mówisz. Jest to niezbędne do wytworzenia skojarzenia wyglądu słowa z jego brzmieniem, słyszanym przez dziecko. Czytaj tylko te wyrazy, które są napisane na kartach książeczki.
Metoda czytania przez muzykowanie, m.in. dzięki temu, że nie wymaga znajomości liter, może być już stosowana u bardzo małych dzieci. Choć nie powinna być zamiennikiem tradycyjnej nauki czytania, można za jej pomocą pracować również z dziećmi w wieku przedszkolnym, a nawet wczesnoszkolnym.
Czytanie przez muzykowanie — seria książeczek dla dzieci do nauki czytania
Nasza seria składa się z 5 książeczek, które zamienią czytanie w fantastyczną zabawę. Jest to seria dostępna wyłącznie w języku polskim i składa się z takich tytułów:
-
Noc
-
Wiatr
-
Las
-
Burza
-
Dom
Każda książeczka to odrębna, nieco absurdalna historia, której towarzyszą piosenka w aplikacji oraz bajeczne ilustracje. W Nocy dziecko odkrywa, co robią zwierzęta, gdy zapada zmrok, a cały świat pogrąża się w błogim śnie. Wiatr opowiada o przygodach kota z balonem i muchy-podróżniczki. Las zabiera malucha do zielonego boru, w którym mieszkają zając, łoś i… pirat! Burza sprawia, że na ziemię spadają złote łzy. Ktoś jednak sprawia, że nad domem znów jaśnieje słońce. W Domu zaś dochodzi do przedziwnego spotkania zabawek z gorącą kawą. Wesołe opowiastki plus niezwykle urzekające przygody muzyczne sprawią, że nauka czytania pójdzie Wam śpiewająco!
Zestaw Czytanie przez muzykowanie
Skorzystaj z okazji i kup zestaw Czytanie przez muzykowanie za jedyne 99 zł! Obiecujemy, że Twoje dziecko pokocha czytanie!
Jak zachęcić dziecko do nauki czytania?
Postaw na swobodę, spontaniczność i naukę w formie zabawy. To właśnie te czynniki sprawią, że Twoje dziecko polubi czytanie, a codzienne ćwiczenia będą stanowiły rozrywkę, a nie dodatkowy obowiązek. Spraw, by zabawa dźwiękiem i słowem stała się codziennym rytuałem, do którego z przyjemnością wracacie. Możesz przeznaczyć na to stałą porę dnia. Kluczem do sukcesu jest regularność. Warto też pamiętać, że nauka czytania w atmosferze przymusu nie przyniesie pożądanych rezultatów i stanie się zarówno dla dziecka, jak i dla rodziców przykrym doświadczeniem. Jeśli dziecko w danej chwili nie jest w pełni sił lub całkowicie pochłonęła je zabawa i ma problemy ze skupieniem uwagi, odłóż ćwiczenia na inny moment. Nauce mogą towarzyszyć różne gry i zabawy — niech to będzie prawdziwie beztroski czas.
