Który z rodziców nie chciałby posiąść tajemnej wiedzy o tym, co zrobić, aby jego dziecko stało się geniuszem? Efekt Mozarta. Mówi Wam to coś? To przekonanie o tym, że słuchanie muzyki tego kompozytora znacząco wpływa na wzrost poziomu inteligencji. Nie popadajcie jednak w euforię zbyt wcześnie, bo czy na pewno jest to sprawdzony przepis na geniusza?

Od czego się zaczęło?

W 1993 roku w USA przeprowadzono badania, w których porównywano wyniki testu na inteligencję trzech grup studentów: przebywających w ciszy, słuchających instrukcji hipnozy i słuchających muzyki Mozarta. Eksperyment pokazał, że słuchacze Mozarta mieli wyniki znacząco wyższe od pozostałych. I wtedy się zaczęło! Od momentu opublikowania pierwszych badań zjawisko mocno zyskało na popularności i stało się prawdziwym marketingowym hitem. Boom był na tyle duży, że mało kto śledził późniejsze poczynania naukowców, którzy obalili optymistyczne wyniki pierwszego eksperymentu. Późniejsze, wielokrotnie powtarzane badania w różnych grupach wiekowych nie potwierdziły tezy o szczególnym wpływie muzyki Mozarta na rozwój inteligencji. 

Mozart w ciąży

Kto z nas chociaż raz nie widział w sklepie płyty w stylu Mozart dla bobasa czy playlisty na YouTube z utworami Mozarta dedykowanej mamom w ciąży i niemowlętom? Rewolucyjny efekt Mozarta zaczęto szybko rozpatrywać w kontekście okresu ciąży, jednakże w bardzo uproszczony sposób. Mianowicie, już samo odtwarzanie dziecku muzyki Mozarta miałoby wpłynąć na podwyższenie ilorazu inteligencji. Jest to mit, który dość mocno się zakorzenił i wygodnie rozgościł w świadomości społecznej. Warto podkreślić, że mit efektu Mozarta nie umniejsza jednak roli muzyki w rozwoju dziecka, która w istocie jest gigantyczna!

Słuch dziecka w okresie prenatalnym 

Zmysł słuchu rozwija się w okresie prenatalnym, pomiędzy 16. a 20. tygodniem życia dziecka w łonie matki. Życie płodowe to okres wypełniony przeróżnymi dźwiękami, takimi jak bicie serca, głos matki, oddech, szum krwi czy praca narządów wewnętrznych. Niekiedy mówi się, że łono matki to pierwsza sala koncertowa. Początkowo dziecko reaguje na niższe, a dopiero później na wyższe częstotliwości. Płyn owodniowy tłumi wyższe tony i sprawia, że dziecko lepiej słyszy dźwięki w niskim rejestrze. Wysoki rejestr jest dużo gorzej słyszalny. Między piątym a szóstym miesiącem ciąży płód zaczyna reagować na dźwięki z otoczenia zewnętrznego, w siódmym miesiącu zauważalne są motoryczne reakcje na muzykę, a w ósmym dziecko zaczyna odróżniać głos mamy, taty i innych osób. Ponadto, po urodzeniu dzieci nie tylko rozpoznają głosy rodziców, ale także śpiewane im przed narodzeniem piosenki i puszczane utwory. Nowonarodzone dzieci uspokajają się, słysząc muzykę, którą poznały w ostatnim trymestrze ciąży. Dlatego zachęcamy do śpiewania Maluszkowi, będącemu jeszcze w brzuszku. Śpiew mamy przyniesie zdecydowanie więcej korzyści dla rozwoju psychicznego i intelektualnego niż odtwarzanie koncertów fortepianowych czy symfonii.  

Nie tylko Mozart

Czujemy się w obowiązku stanąć także w obronie wielkiego Amadeusza. Oczywiście, muzyka Mozarta ma wielką wartość – jest doskonale napisana pod względem kompozytorskim, pełna śpiewnych melodii i zaskakujących pomysłów muzycznych, bogata i różnorodna, ale nie ma szczególnej magicznej mocy. Muzyka klasyczna, w tym muzyka Mozarta, jest równie potrzebna i stanowi wielkie wsparcie w rozwoju dziecka jak pozostałe gatunki – jazz, blues, folk, rock, reggae czy pop. Najważniejsza jest różnorodność i pokazywanie dziecku rozmaitych brzmień, stylów i tradycji muzycznych. Muzyka jest ważna! Wpływa pozytywnie na funkcjonowanie naszego mózgu, budując połączenia pomiędzy półkulami. Podczas słuchania muzyki, w lewej półkuli dochodzi do reakcji, które zwiększają zdolność koncentracji i zapamiętywania, w prawej natomiast aktywują się ośrodki odpowiedzialne za kreatywne myślenie i wyobraźnię. Jako Pomelodianie już wiecie, że samo odtwarzanie czy bierne słuchanie muzyki to nie wszystko! Nie możemy zapomnieć o pozostałych aktywnościach wpływających na rozwój muzycznego potencjału dziecka, o których możecie przeczytać w naszym wcześniejszym wpisie: 

5 rzeczy które mogę zniszczyć słuch, gust i talent muzyczny Twojego dziecka