Dlaczego warto uczyć się nut?
Opanowanie nut - jedno z pierwszych wyzwań początkującego muzyka. Wszelkie problemy związane z tym procesem często uznaje się za brak talentu. Wyobraźcie sobie, co by się stało, gdyby zwykła dziś umiejętność czytania i pisania była traktowana w ten sam sposób? Przecież z jakiegoś powodu w większości nauczyliśmy się czytać i pisać. Z nutami, czyli tekstem muzycznym, sytuacja wygląda dokładnie tak samo.
Kiedy warto zacząć?
Nie ma czegoś takiego jak dobry WIEK na naukę nut, raczej dobry (lub nie) CZAS. Dla jednego dziecka będą to 3 lata, dla innego 6, dla kogoś innego jeszcze później. Zanim zaczniemy naukę nut z dzieckiem warto się zastanowić nad kilkoma pytaniami:
- Jakie miejsce muzyka zajmuje w jego życiu?
- Czy jest dobra i różnorodna?
- Czy kształtuje smak i wyobraźnię dziecka?
Nie ma sensu uczyć się nut jeszcze tak naprawdę nic nie "mówiąc" w języku muzyki. To tak jak uczyć się literek alfabetu, jeszcze nie znając ani jednego słowa. W języku najpierw uczymy się powtarzać proste sylaby, składając je w słowo „mama”, codziennie pracując nad tym, żeby rozszerzyć swój słownik. Dokładnie tak samo jest z muzyką - musimy być osłuchani z tym językiem, zanim zaczniemy uczyć się, z czego się składa. Ekwiwalentem "mówienia" w tym przypadku będzie śpiewanie prostych melodyjek, bawienie się do muzyki, klaskanie, tańczenie, itp. Dopiero po tym przechodzimy do następnego kroku - nauki gry na instrumencie, a co za tym idzie: nauki nut.
Dlaczego w ogóle uczyć się nut?
Zapis nutowy jest tradycją, która istnieje w naszej kulturze już ponad 1000 lat. Nuty to międzynarodowy język, którym posługują się muzycy na całym świecie. Jest to system znaków, za pomocą których możemy zapisać to, co brzmi.
Ważnym argumentem za tym, by uczyć się nut jest fakt, że jest to niesamowicie korzystna aktywność dla naszego mózgu. Są przykłady tego, jak ludzie chorzy na Alzheimera, którzy nie potrafili poznać swoich dzieci, ani przypomnieć sobie własnego imienia, nadal pamiętali, jak czytać nuty i grać na instrumentach. Naukowcy tłumaczą ten fenomen tym, że w naszym mózgu nie ma jednego centrum muzycznego, ale raczej do 30 sieci rozproszonych w każdym regionie mózgu, które analizują różne składniki muzyki. Od wysokości odrębnego dźwięku do ogólnej melodii. Muzyka w taki sposób "zapisuje się" w najgłębszych warstwach naszego poznania.
Czy jest jedna metoda nauki nut?
Czytanie nut jest dość skomplikowanym procesem, który wymaga ogromnego skupienia i przebiega na kilku płaszczyznach:
- odczytanie i analiza ogromnej ilości odrębnych elementów, jak tonacja, wysokość dźwięków, tempo, sposób wykonania, itp;
- łączenie tych elementów w spójną całość, czyli interpretacja utworu, przekazanie zamierzonego charakteru i nastroju;
- koordynacja ruchów ciała - odczytanie nut i jednoczesne wykonanie ich na instrumencie;
- słuchanie tego, co brzmi - muzyk analizuje swoją własną grę i dopasowuje na bieżąco do zamysłu kompozytorskiego, warunków sali, odbiorców, własnej interpretacji, itp.
Nauka nut to zapamiętywanie dużej ilości danych, a więc nie ma i nie może być na to jednej jedynej metody. Każdy ma na to swoje "chwyty". Ktoś wykorzystuje frazy mnemoniczne, które pomagają zapamiętać położenie nut na liniach i między nimi, ktoś stosuje karteczki z obrazkami, ktoś koloruje klawisze pianina... Warto zrozumieć, jaka metoda zapamiętywania pasuje właśnie Waszemu dziecku, czy jest ono bardziej wzrokowcem czy lepiej zapamiętuje ze słuchu. Warto też nastawić się na to, że nauka nut to długi proces i na różnych etapach postępu będziemy potrzebować różnych metod.
Jak zorganizować ten proces?
Im więcej zabawy, tym lepiej! Przede wszystkim warto pozbyć się wszelkich oczekiwań względem dziecka i od początku podchodzić do nauki nut jak do wesołej i ciekawej aktywności. Proces poznania ma być fascynujący i angażować jak najwięcej zmysłów: najpierw słuchamy piosenki, tańczymy i klaskamy do niej, oglądamy jak wygląda zapis melodii w śpiewniku, powtarzamy nazwy nutek i staramy się zapamiętać, gdzie jaka się znajduje, gramy na instrumencie lub śpiewamy, kolorujemy nutki, itp.
Warto wyposażyć swoją bibliotekę domową w śpiewniki z nutkami i powoli ale regularnie odkrywać ten fascynujący świat zapisu nutowego, który, wbrew pozorom, da się oswoić w sposób przyjemny zarówno dla dziecka, jak i dla rodzica.
W następnym artykule z tej serii bardziej szczegółowo opowiemy właśnie o tym oraz o konkretnych krokach, od czego zacząć naukę nut z dzieckiem.
